EVC Edamse Voetbal Club
Aan het einde van de 19e eeuw wordt het voetbal vanuit Engeland in Nederland geïntroduceerd. Ook in Edam wordt er gevoetbald. Op 29 januari 1898 richten 16 Edammers de voetbalvereniging Hercules op. Voorzitter is August Rups. Waarschijnlijk is Hercules geen lang leven beschoren, want in latere archieven of kranten lezen we er niets meer over.
Een andere verenging is Sparta. Hoewel een oprichtingsdatum ontbreekt, is er wel meer bekend. Het terrein van de club ligt aan het Oorgat, er zijn foto’s, er staan wedstrijdverslagen in de krant en er zijn tenminste twee elftallen. Dat weten we omdat Sparta 2 op 6 oktober 1907 met 6-0 van Purmersteijn wint. Voor Purmersteijn is dit de eerste wedstrijd, zo valt te lezen in het jubileumboek uit 1947 bij het 40-jarig bestaan.
De krant heeft het ook over EFC Sparta, waarbij EFC hoogstwaarschijnlijk staat voor Edamsche Football Club. Uiteindelijk houdt ook Sparta op te bestaan. De club wordt voor de laatste keer genoemd op 13 september 1911 in de Purmerender Courant. In Ilpendam wint Sparta 1 met 6-3 van Ilpenstein 1. Sparta is geen lid geweest van de Noord-Hollandsche Voetbalbond en heeft nooit in competitieverband gespeeld.
Sparta in de beginjaren met de “S” op het shirt. De spelers op de foto zijn 15-16 jaar. Herman Kernkamp op de foto had nog een voetballende broer Hendrik die ook bij Sparta speelde. Een derde broer Willem werd in 1952 minister van Overzeese Rijksdelen, in het derde kabinet-Drees.
Op zondag 4 mei 1913 wordt op het terrein van Hollandia in Hoorn een wedstrijd gespeeld tussen H.F.C. uit Haarlem en V.O.C. uit Rotterdam. Dat is in het kader van de Onafhankelijkheidsfeesten, die in Hoorn en in veel andere plaatsen in Nederland worden gevierd. Het feestcomité in Hoorn heeft de wedstrijd tussen H.F.C. en V.O.C. aangekondigd als een ‘propagandawedstrijd’. Deze wedstrijd wordt door een aantal jonge Edammers bezocht en zij raken enthousiast over het voetbalspel. Op 6 mei 1913 komen ze bijeen in Ons Huis, het gebouw van de Geheelonthoudersvereniging. Later was daar o.a. bioscoop Rito gehuisvest en boekhandel Markee. Helaas is het pand op maandag 13 november 2017 getroffen door een brand en is het in mei 2018 gesloopt.
Deze jongemannen besluiten om een voetbalclub op te richten en kiezen voor een naam zonder al te veel franje: Edamsche Voetbal Club, afgekort E.V.C. Met sch dus, naar de spelling van die tijd. Voorzitter wordt Leo Lagrand en tot de medeoprichters behoren Klaas Vastwijk, Klaas Munnik, Tijmon Bij ’t Vuur, Friet en Ger Ton, Hermanus Medik en Maarten Rijswijk. De eerste uitdaging voor de oprichters van EVC is het vinden van een terrein waar gespeeld kan worden. Gelukkig is een plaatselijke boer, de heer Willem Kout, bereid om een stuk weiland in de Zuidpolder af te staan. Dat weiland ligt aan De IJe, tussen het Volendammerpad en de tramlijn Edam-Volendam, ongeveer op de plaats waar nu de bibliotheek in Edam staat. Op deze locatie worden door fotograaf Klaas Schotsman ook de eerste twee elftalfoto’s genomen.
EVC 1913-1914.
Achter v.l.n.r.: Onbekend, Maarten Rijswijk, Jo van de Bunt, Kors van der Wilt, Herman Wulff, Tijmon Bij ’t Vuur.
Voor v.l.n.r.: Ab Dikken, Henk Bakker, Piet Rijswijk, Friet Ton, Ger Ton, Roelof Worp.
In het eerste jaar speelt EVC nog geen officiële wedstrijden, er wordt vooral geoefend. In De Waterlander van 8 november 1913 wordt voor het eerst verslag gedaan van een oefenwedstrijd. Het betreft het duel tegen D.W.V. in Nieuwendam van zondag 2 november 1913. De wedstrijd wordt gespeeld ter gelegenheid van de opening van het nieuwe D.W.V.-veld aan de Buikslotermeerdijk in Nieuwendam. E.V.C. lijkt nog niet zo bekend te zijn, want de verslaggever heeft het over E.E.C..
Het weiland van boer Kout is eigenlijk onbespeelbaar, maar omdat er alleen geoefend wordt deert dat niet. Dat verandert als EVC zich voor het seizoen 1914-1915 inschrijft bij de Noord-Hollandsche Voetbalbond (NHVB) en competitiewedstrijden gaat spelen. Gelukkig grenst aan het bestaande weiland een ander weiland van Willem Kout dat ongeveer de afmetingen van een voetbalveld heeft. Ook dit land stelt hij beschikbaar. Het ligt tegenover de boerderij van Plas (nu van de familie Dik), aan de andere kant van de tramlijn, ongeveer waar nu zorgcentrum De Meermin staat.
Op dat terrein speelt EVC in het seizoen 1914-1915 haar competitiewedstrijden. De exacte datum van de volgende verhuizing is niet bekend, maar het zal voor of tijdens het seizoen 1915-1916 zijn geweest. In het adresboek van de NHVB uit 1916 lezen we namelijk dat het EVC-terrein is gelegen aan het Singeltje, op ‘twee minuten van het station’. Dat terrein is achter de vroegere Ambachtschool (nu SG De Triade). Op deze locatie blijft EVC ruim 60 jaar en wordt een echte vereniging. Er komen kleedkamers, een tweede veld, een tribune, een kantine en later de pruthal met de mooie naam “Trainarium”.
Een luchtfoto van het complex achter de Ambachtschool, genomen op zondag 15 mei 1932.
In 1978 verhuisd EVC naar het huidige complex aan de Keetzijde. Op 7 januari 1978 wordt de eerste steen van het nieuwe clubgebouw gelegd door erevoorzitter Louis Huurdeman. EVC krijgt de beschikking over 4 speelvelden en een trainingsveld. Het centraal gelegen clubgebouw (onder 12 kleedkamers/boven kantine) wordt ontworpen door de Edamse architect Cor van Zanen (in 1982 benoemd tot lid van verdienste). De pruhtal verhuisd mee en komt in het verlengde van de kantine tussen twee velden. Op donderdag 28 augustus 1982 volgt de opening van de tribune (later vernoemd naar erelid Cor van de Nes) en in 1985 wordt sporthal Het Bolwerck gebouwd op de plaats van de pruthal. De hal is ondertussen aan vervanging toe en er komt daarom een nieuwe pruthal naar de voorzijde van het complex. Die hal is in 2021 gesloopt. Het veld achter de kantine (C-veld) is inmiddels geen speelveld meer, maar tweede trainingsveld. Op het oorspronkelijke trainingsveld wordt in 2012 de nieuwe atletiekbaan van AV Edam aangelegd. Ter compensatie wordt het A-veld voorzien van kunstgras en wordt dat nu als wedstrijd- én trainingsveld gebruikt. In 2023 wordt dat veld voorzien van een nieuwe toplaag. Ook in 2023 wordt FC Volendam de hoofdgebruiker van het B-veld en wordt dat veld ook voorzien van kunstgras. De jeugd van FC Volendam speelt daar wekelijks op zaterdag haar wedstrijden. In 2024 wordt Jan van de Nes benoemd tot erelid en krijgt het A-veld zijn naam, het Jan van de Nes-veld.
Een luchtfoto van het huidige complex, vlak voor de opening in augustus 1978.
Het complex in januari 2014, na de aanleg van het kunstgrasveld en de atletiekbaan van AV Edam in de zomer van 2012.
Het complex in oktober 2023, na de aanleg van de 2 kunstgrasvelden.